Dinh thự nhà Vương có con cháu lang bạt mỗi người một nơi, sang Trung Quốc làm thuê để kiếm sống, người đi bốc vác kiếm ăn qua ngày.
Tin phóng sự: Mấy ngày gần đây, cả nước lại hướng về Hà Giang, với chuyện cháu của “Vua Mèo” Vương Chí Sình, là ông Vương Chí Bảo, gửi đơn lên Thủ tướng, kiến nghị tỉnh Hà Giang trả lại mảnh đất có tòa dinh thự trăm tuổi cho con cháu họ Vương ở Hà Giang.
Đây là công trình kiến trúc độc đáo nhất Hà Giang, là tài sản quý giá của quốc gia, và ai cũng biết nó do “Vua Mèo” xây dựng, do đó, nó thuộc sở hữu của con cháu vị “vua” này. Thế nhưng, đùng một cái, mảnh đất hình mu rùa ở thung lũng Sà Phìn (Đồng Văn), nơi có “vương phủ” đã ngự ở đó trăm năm, bỗng nhiên lại thuộc sở hữu của Phòng Văn hóa thông tin huyện Đồng Văn, quả thực khiến người ta khó hiểu.
Điều lạ hơn, là mảnh đất, gồm cả tài sản gắn liền trên đất đã thuộc sở hữu của Phòng Văn hóa thông tin huyện Đồng Văn từ 6 năm trước, tức năm 2012, giờ mới lộ ra, khiến con cháu vị “Vua Mèo” huyền thoại này… ngã ngửa.
Hóa ra, ông Bảo từng giữ cương vị Phó Cục trưởng, Cục Văn hóa cơ sở, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, từng quản lý Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam ở Ba Vì. Ông Bảo đã về hưu và sống cuộc đời bình dị trong căn nhà công vụ thuê của Nhà nước trên phố Trần Quang Diệu.
Dù ở thủ đô đã nửa thế kỷ, nhưng ông Bảo vẫn giữ được tính cách dân dã của đồng bào miền đá, hiếu khách và nhiệt tình. Tuổi thơ của ông Vương Duy Bảo gắn liền với dinh thự nhà Vương ở Sà Phìn. Năm tháng tuổi thơ vác địu lên nương cùng bố và ông nội khai thác thuốc phiện vẫn như cuốn phim trước mắt.
Không chỉ có dinh thự nhà Vương ở Sà Phìn, mà theo lời ông Bảo, còn có một dinh thự nữa, mang tên Nhà Trắng ở Phó Bảng. Nhà Vương ở Sà Phìn dù xây dựng hoành tráng, nhưng nó chỉ có ý nghĩa phòng thủ, là nơi ở và sinh hoạt của cả nhà, vì giao thông không thuận tiện.
Đầu thế kỷ 20, người Hoa, người Hán tập trung buôn gian bán lậu ở Phó Bảng rất đông. Thuốc phiện khắp vùng Đồng Văn do nhà Vương cai quản không chỉ bán cho người Pháp, mà còn bán cho người Hoa, người Hán ở Phó Bảng.
Địa điểm Phó Bảng lại chỉ cách Sà Phìn 1 giờ cưỡi ngựa, nên “Vua Mèo” Vương Chí Sình đã cho xây dựng một dinh thự nữa ở đây vào năm 1930. Đó là một dinh thự 2 tầng, gồm nhiều tòa ngang dãy dọc, pha trộn nhiều nét kiến trúc, vừa giống Gothic, mang dáng dấp Trung Hoa, lại giống một pháo đài. Điều thú vị, là trần nhà làm mái bằng, tường đá bao bọc xung quanh rất kiên cố.
Là di tích vô cùng độc đáo, nên năm 1993, Bộ Văn hóa – Thông tin đã ra quyết định công nhận ngôi nhà là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Theo lời ông Vương Duy Bảo, năm 2002, khi tỉnh Hà Giang tiến hành trùng tu dinh thự, thì gia tộc họ Vương mới biết có quyết định này. Lúc đó, vẫn có 6 hộ gia đình, toàn là con cháu của “Vua Mèo” sinh sống trong ngôi nhà đó. Chính quyền tỉnh đã hỗ trợ tổng số 500 triệu đồng, và yêu cầu 6 hộ gia đình với vài chục nhân khẩu rời khỏi ngôi nhà mà tổ tiên để lại cho mình.
Khi đó, bức xúc vì chuyện bỗng dưng tài sản tổ tiên để lại được vinh danh, dẫn đến mất nhà, ông Vương Quỳnh Sơn, cháu đích tôn của “Vua Mèo” Vương Chính Đức đã gửi đơn thư khắp nơi.
Theo goccuocsong, đất đai, nhà cửa do tổ tiên để lại, với trách nhiệm là con cháu đích tôn, cần phải giữ gìn, nên mới đây, ông Vương Duy Bảo, đã đứng ra để làm “sổ đỏ”, thì mới ngã ngửa, khi mảnh đất gần 1 vạn mét vuông, nơi có dinh thự đặc biệt đã thuộc sở hữu của Phòng Văn hóa thông tin huyện Đồng Văn.
